Witamina D3 – nowe zalecenia dotyczące suplementacji

Witamina D3 to prohormon o bardzo szerokim wpływie na ludzki organizm. Po więcej informacji na temat jej działania zapraszamy do naszego artykułu: „Witamina D3 – uchroń się przed jej niedoborem”.

Podejmujemy ten temat ponownie, ponieważ 31 maja tego roku (2018) zostały opublikowane nowe rekomendacje dotyczące suplementacji witaminą D3. Sprawa jest w dalszym ciągu bardzo istotna, ponieważ nawet 90% Polaków może mieć niedobory tej witaminy.

Witamina D3 – w jaki sposób zrealizować zapotrzebowanie?

Zapotrzebowanie na witaminę D3 tylko w maksymalnie 20% możemy zrealizować dietą. Zdecydowanie lepszym, naturalnym jej źródłem jest synteza skórna, której zawdzięczamy 80-100% dziennej dawki witaminy. W naszej szerokości geograficznej wydajna synteza odbywa się tylko w okresie wiosenno-letnim (dokładnie od maja do września). Konieczne jest jednak spełnienie kilku warunków:

– ekspozycja na słońce musi trwać minimum 15 minut

– niezbędne jest odsłonięcie minimum 18% ciała, czyli przedramion i podudzi

– przebywanie na słońcu wtedy, kiedy kąt padania promieni słonecznych jest odpowiedni, a więc między godziną 10 a 15

– nie wolno stosować w tym czasie kremów z filtrem

Dzięki zastosowaniu się do wszystkich powyższych zaleceń wyprodukujemy około 2000-4000 j.m. witaminy D3.

Co nowego znajdziemy w aktualnych zaleceniach dotyczących suplementacji witaminą D3?

– populacja została podzielona na większą ilość grup

Dzieci zostały podzielone na noworodki oraz te w wieku 1-10 i 11-18 lat. Dorośli również zostali zaklasyfikowani inaczej niż dotychczas, a mianowicie: 19-65, 65-75 oraz >75 r.ż. Dzięki temu zalecenia stają się bardziej precyzyjne.

– zwiększona została profilaktyczna dawka dla dzieci w wieku 11-18 lat

Z 600-1000 j.m., które zalecano w wytycznych z 2013 r. zmieniono na 800-2000 j.m. Argumentowane jest to okresem pokwitania, który wiąże się z dynamicznymi zmianami w masie ciała, wzrastaniem szkieletu i masy mięśni oraz trybem życia nastolatków i sposobu odżywiania się

– podkreślono ważność suplementacji witaminą D3 przez okres całej ciąży, nie jak w poprzednich zaleceniach minimum od II trymestru

– szczególne zalecenia pojawiły się również dla osób otyłych, które należą do grupy ryzyka deficytu witaminy D3.

W takim przypadku zaleca się przyjmowanie podwojonej dawki, tak, żeby utrzymać stężenie optymalne w granicach >30-50 ng/ml. Dla osób z nadwagą rekomendowane jest przyjmowanie 1,5 dawki, a u osób z niedowagą warto rozważyć zmniejszenie suplementacji.

– przed wdrożeniem suplementacji witaminą D3, jeśli jest to możliwe, szczególnie w grupach ryzyka należy ocenić prawdopodobieństwo stanu nadwrażliwości na witaminę D3 (hiperkalcemia, hiperkalciuria, nefrokalcynoza, kamica nerkowa, mutacja genu CYP24A1, mutacja genu SLC34A1 lub inne postaci nadwrażliwości na witaminę D w wywiadzie u pacjenta lub u członków rodziny)

– grupa ekspertów w nowych zaleceniach podkreśliła brak zasadności suplementacji bardzo dużymi dawkami witaminy D3 (10-20 tys. j.m.) stosowanymi raz na jakiś czas

– odniesiono się również do suplementacji witaminą D3 razem z witaminą K2

Wpływ takiej jednoczesnej suplementacji jako czynnika zapobiegającego kalcyfikacji naczyń i tkanek miękkich oraz wspierającego mineralizację tkanki kostnej nie został udokumentowany

– w przypadku osób z grup ryzyka zaleca się korzystanie z górnej granicy zalecanej dawki, np. jeśli wg rekomendacji należy włączyć 800-2000 j.m. witaminy w tej grupie wiekowej, to dla osób szczególnie zagrożonych niedoborem wybieramy 2000 j.m.

– kobietom planującym ciąże oraz w okresie jej trwania zaleca się badanie stężenie witaminy D3

– eksperci zwracają również uwagę na konieczność dostarczenia odpowiedniej ilości wapnia wraz z dietą podczas suplementacji witaminą D3

– ważne jest również, żeby suplementu witaminy D3 nie podawać z wysokobłonnikowymi płatkami (owsianymi i otrębami), z preparatami zmiękczającymi stolec oraz żywicami wiążącymi steroidy

Witamina D3 – zalecane dawki

– noworodki donoszone i niemowlęta

0–6 miesięcy: 400 IU/dobę od pierwszych dni życia niezależnie od sposobu karmienia

6–12 miesięcy: 400–600 IU/dobę zależnie od dobowej ilości witaminy D3 przyjętej z pokarmem

– dzieci 1-10 lat

Jeśli nie jest możliwa odpowiednia synteza skórna, to zaleca się 600-1000 IU/dobę w zależności od  masy ciała i  podaży witaminy D3 w diecie, przez cały rok

– młodzież 11-18 lat

Jeśli nie jest możliwa odpowiednia synteza skórna, to zaleca się 800-2000 IU/dobę w  zależności od  masy ciała i  podaży witaminy D3 w diecie, przez cały rok

– dorośli 19-65 lat

Jeśli nie jest możliwa odpowiednia synteza skórna, to zaleca się 800-2000 IU/dobę w  zależności od  masy ciała i  podaży witaminy D3 w diecie, przez cały rok

– seniorzy 65-75 lat i osoby z ciemną karnacją

Z  uwagi na  zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej suplementacja przez cały rok w  dawce 800–2000 IU/dobę, w zależności od masy ciała i podaży witaminy D3 w diecie

– seniorzy >75 r. ż.

Z  uwagi na  zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej oraz potencjalnie obniżoną absorpcję z  przewodu pokarmowego i  zmieniony metabolizm witaminy D3 suplementacja przez cały rok w  dawce 2000 – 4000  IU/dobę, w  zależności od  masy ciała i podaży witaminy D3 w diecie

– kobiety w ciąży i karmiące piersią

Suplementacja powinna być prowadzona pod kontrolą stężenia 25(OH)D, której celem powinno być utrzymanie w granicach >30 – 50 ng/ml. Jeśli wykonanie tego badania jest niemożliwe, to zalecane jest stosowanie witaminy D3 w  dawce 2000 IU/dobę, przez cały okres ciąży i laktacji